التهاب معده

بهترين رژيم براي رفع التهاب معده

چه غذاهايي مي‌توانند باعث ايجاد التهاب معده شوند؟

محيط معده اسيدي و با pH بين 3 تا 5 است. اين محيط اسيدي به ميكروب‌ها اجازه رشد و فعاليت نمي‌دهد. حال اگر غذايي، ماهيت اسيدي داشته باشد، ميزان اسيديته معده را بالاتر مي‏برد. اسيد زياد روي ديواره معده اثر مي‌گذارد و باعث ايجاد التهاب معده مي‏شود. مهم‌ترين موادي که اسيديته معده را افزايش مي‏دهند ادويه‌ها، ترشي‌ها، نوشابه‌هاي گازدار، انواع شكلات، قهوه و... هستند. مصرف گوشت فراوان، غذاهاي چرب، انواع غذاهاي شور و دودي، مصرف مواد غذايي كه در آنها سلنيوم يا ويتامين‌هاي كمي وجود دارد، خوردن غذاهاي مانده و بيرون از يخچال نگهداري شده كه امكان آلودگي آنها افزايش مي‌يابد نيز باعث ايجاد التهاب معده مي‌شود.

مصرف الکل و استعمال دخانيات چه نقشي در ايجاد التهاب معده دارند؟

مصرف الكل مي‌تواند باعث ايجاد گاستريت‌هاي الكلي يا تورم الكلي ‌شود. اين نوع گاستريت‌ها حتي باعث بروز خونريزي يا زخم‌هاي گوارشي مي‏شود. استعمال دخانيات نيز تاثير بسزايي در ايجاد التهاب معده دارد. بد نيست بدانيد ديواره معده ضمن اينكه بسيار مستحكم است، بي‌كربنات نيز ترشح مي‌كند. بيكربنات اثر اسيد روي ديواره معده را خنثي مي‌كند اما كشيدن سيگار ترشح بيكربنات را از ديواره معده كاهش مي‌دهد. در نتيجه اسيدمعده به ديواره‌ها آسيب وارد مي‌كند و باعث ايجاد التهاب يا زخم مي‌شود. از طرفي درمان افرادي كه همچنان به سيگار كشيدن خود ادامه مي‌دهند، سخت‌تر است و عود مشكلات معده نيز در آنها بيشتر ديده مي‌شود.

خوردن غذاهاي كپك‌زده يا ميوه‌هاي خراب كه مردم كپك يا خرابي آن را جدا و بقيه آن را مصرف مي‌كنند، چطور؟

قطعا خوردن اين غذاها هم مضر است به‌خصوص اينكه برخي كپك‌ها سم آفلاتوكسين در ماده غذايي توليد مي‌كنند و خوردن آنها باعث ابتلا به سرطان به‌خصوص سرطان كبد مي‌شود و بسيار خطرناك است.

بهترين غذاهايي كه خوردن آنها را به اين بيماران توصيه مي‌كنيد، كدام‌ها هستند؟

به جز غذاهايي كه خوردن‌ آنها باعث تشديد مشكل مي‌شود و تحريك‌كننده است، مصرف ساير موادغذايي براي بيماران آزاد است و رژيم غذايي خاصي حتي براي افرادي كه به زخم‌معده مبتلا شده‌اند، وجود ندارد. 20 سال قبل به بيماران گفته مي‌شد فقط كباب يا شير بخورند ولي امروزه ثابت شده است مصرف كلسيم يا پروتئين زياد نه‌تنها مفيد نيست بلكه حتي مي‌تواند مشكل‌ساز هم باشد.

بيماران مي‌توانند غذاهاي نفاخ هم استفاده ‌كنند؟

اگر تحرك نداشته باشند، نه. لازمه خوردن غذاهايي كه گاز توليد مي‌كنند، تحرك و فعاليت بدني است. هر چند حبوبات سرشار از پروتئين‌هاي گياهي هستند و مصرف آنها بيشتر از منابع غذايي پروتئين‌هاي حيواني توصيه مي‌شود اما اگر فرد تحرك نداشته باشد، روي هم انباشته و باعث ايجاد نفخ و دل‌درد مي‌شود. گذشتگان ما عمدتا از اين مواد استفاده مي‌كردند و فعاليت و تحرك بالايي داشتند، بنابراين هيچ مشكلي برايشان ايجاد نمي‌شد.

آيا بيماران مبتلا به التهاب معده حتما بايد دارو مصرف كنند؟

به شدت و علت ايجادكننده التهابشان بستگي دارد؛ مثلا التهاب‌هايي كه به‌دليل آلودگي به باكتري‌ هليكوباكترپيلوري ايجاد شده باشند، حتما بايد با مصرف آنتي‌بيوتيك درمان و ريشه‌كن شوند. بيماران بايد درمان گاستريت را جدي بگيرند زيرا درمان نادرست آن مي‌تواند بعد از 15-10 سال زمينه‌ساز بروز سرطان معده باشد.

سيري زودرس بيماران مبتلا به التهاب معده چگونه درمان مي‌شود؟

سيري زودرس يا پري شكم اين بيماران هم با تغيير رژيم غذايي و انجام فعاليت‌هاي بدني درمان مي‌شود.

چاقي تا چه حد در ايجاد التهاب معده موثر است؟

متاسفانه طبق آمار امروز حدود 50 تا 60 درصد نوجوان و جوانان در شهرهاي بزرگ دچار افزايش وزن و چاقي هستند كه به‌دليل نداشتن تحرك، زندگي ماشيني و نشستن‌هاي طولاني ايجاد شده است بنابراين همان‌طور كه در طولاني‌مدت ستون فقرات، چشم‌ و ساير ارگان‌هاي بدن تحت‌تاثير قرار مي‌گيرند، دستگاه گوارش نيز دچار عوارض مهمي همچون يبوست و التهاب معده خواهد شد. از طرفي اين افراد به موقع و سر ساعت غذا نمي‌خورند و دستگاه گوارششان را دچار بي‌نظمي مي‌كنند بنابراين كاهش وزن، انجام فعاليت‌‌ بدني و رژيم غذايي مناسب با حداقل قند و چربي، بهترين اقدام‌ها براي پيشگيري و درمان التهاب معده است.

کي دکتر برويم؟

علائم شايع التهاب معده عبارتند از احساس درد يا سوختن در ناحيه بالاي شکم، تهوع، استفراغ و احساس پري بعد از خوردن غذا. در موارد زير، التهاب معده نياز به مراجعه به پزشک و مداخله طبي دارد:

اگر مشکل‌تان با اصلاح رژيم غذايي رفع نشد.

اگر مشکل‌تان بيش از يک هفته طول کشيد.

اگر بعد از مصرف دارو (به‌خصوص آسپرين و مسکن‌ها) دچار دل درد مي‌شويد.

اگر خون بالا مي‌آوريد يا در مدفوع‌تان خون ديده مي‌شود يا رنگ مدفوع‌تان سياه شده است.

ورم معده التهاب آستر معده است عوامل زیادی سبب التهاب معده می شوند در اغلب موارد باکتری ها مانند هلیکوباکتر پیلوری (عامل زخم معده )، برگشت صفرا به داخل معده،  یک اختلال اتوایمون، مصرف طولانی مدت داروهای ضد التهاب ( NSAIDs ) مانند ایبوپروفن سبب التهاب معده می شود در برخی موارد پوشش معده به مرور خرده می شود و سبب زخم در معده و ابتدای روده کوچک می شود اگر التهاب معده به صورت ناگهانی رخ دهد التهاب حاد و اگر به تدریج ایجاد شود التهاب مزمن گفته می شود در اغلب موارد التهاب نمی تواند به پوشش معده آسیب برساند.

علائم و نشانه های ورم معده
علل ورم معده
تشخیص ورم معده
درمان ورم معده
غذاهایی که علائم گاستریت ( ورم معده ) را کاهش می دهد
مکمل هایی که ممکن است برای سلامت دستگاه گوارش ( ورم معده ) مفید باشند.
گیاهان دارویی موثر در ورم معده

علائم و نشانه های ورم معده

علائم ورم معده مانند ( سوءهاضمه، سوزش معده، درد شکم، سکسکه، از دست دادن اشتها، تهوع، استفراغ ( استفراغ از خون یا ماده ای که به نظر قهوه ای رنگ باشد ) و مدفوع تیره ) می باشد.

علل ورم معده

ورم معده می تواند به علت عفونت، سوزش، اختلالات خود ایمنی ( حمله اشتباه سیستم ایمنی بدن به معده )، جریان برگشت صفرا به معده ( رفلاکس صفرا ) ایجاد شود

عفونت ها در اثر باکتری ( معمولا هلیکوباکتر پیلوری )، ویروس ( ویروس هرپس سیمپلکس )، انگل، قارچ ایجاد می شوند.

تعدادی از عوامل مانند ( استفاده طولانی مدت از ضد درد های غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن ( Advil, Moterin ) یا ناپروکسن ( Aleve )، استفاده از الکل، کشیدن سیگار، استفراغ مزمن، قهوه و نوشیدنی های اسیدی، افزایش اسید معده ( به علت استرس )، خوردن یا نوشیدن مواد سوزاننده یا خورنده ( مانند سموم )، تروما ( مانند پرتو درمانی و یا پس از بلعیدن یک جسم خارجی ) و علل نادری مانند بیماری های سیستمیک مانند ( کرون، سارکوئیدوز ) سبب ورم معده می شوند.

تشخیص ورم معده

آزمایشات مختلفی مانند ( آندوسکپی معده، آزمایش مدفوع، تست تشخیصی برای هلیکوباکتر پیلوری ) در تشخیص ناراحتی معده استفاده می شود.

درمان ورم معده

درمان گاستریت بستگی به علت مشکل دارد با توقف ( نوشیدن الکل، کشیدن سیگار و داروهای ضد التهابی ) ممکن است خود بخود بهبود یابد  یک رژیم غذایی غنی از فیبر مصرف کنید مانند غذاهای حاوی فلاونوئید ها ( سیب، کرفس، زغال اخته، پیاز، سیر و چای ممکن است از رشد هلیکوباکترپیلوری جلوگیری کند از خوردن غذاهای پر چرب پرهیز کنید.

درمان سه دارویی 1 - یک مهار کننده پمپ پروتون برای کاهش تولید اسید مانند ( امپرازول، لانزوپرازول، پنتوپرازول، اسموپرازول و رابی پرازول ) 2 آنتی بیوتیک برای درمان هلیکوباکتر پیلوری ( عامل ورم و زخم معده )، از بیسموت ممکن است به جای آنتی بیوتیک دوم استفاده شود

در موادری که ورم معده در اثر هلیکوباکتر پیلوری نباشد از مهار کننده های پمپ پروتون و مسدود کنندهای2 H برای کاهش ترشح اسید مانند ( سایمتیدین، رانیتیدین، فاموتیدین و نیزاتیدین ) و آنتی اسید ها ( هیدروکسید آلومینیوم، هیدروکسید منیزیم ( شیر منیزی )، کربنات کلسیم ( Rolaids, Titralac, tums )، بیکربنات سدیم ( Alka-seltzer )، آلومینیوم هیدروکسید و هیدروکسید منیزیم مانند ( Maalox, Mylanata ) ممکن است برای سوءهاضمه و سوزش سردل موثر باشد ولی زخم را درمان نمی کند آنتی اسید ممکن است اثر داروها را کاهش دهد توصیه می شود آنتی اسید را یک ساعت قبل یا 2 ساعت پس از مصرف دارو ها بخورید.

غذاهایی که علائم گاستریت ( ورم معده ) را کاهش می دهد

غذاهای حاوی فلاونوئید ها مانند ( سیب، کرفس، زغال اخته، پیاز، سیر و چای ممکن است از رشد هلیکوباکترپیلوری جلوگیری کند.

آنتی اکسیدان ها از جمله میوه ها ( زغال اخته، گیلاس، گوجه فرنگی و سبزیجات ( کدو و فلفل ) بخورید.

غذاهای سرشار از ویتامین B و کلسیم مانند ( بادام، لوبیا، غلات کامل، سبزی برگدار تیره ( مانند اسفناج و کلم پیچ ) و سبزیجات دریایی بخورید.

از غذاهای تصفیه شده مانند نان سفید، پاستا و شکر اجتناب کنید.

گوشت بدون چربی، ماهی آب سرد، توفو، ( سویا ) و یا دانه های پروتئین بخورید.

از روغن ها سالم مانند روغن زیتون استفاده کنید.

اسید های چرب ترانس موجود در محصولات تجاری پخته شده مانند ( کوکی ها، کراکر، کیک، سیب زمینی سرخ کرده، پیراشکی، غذاهای فراوری شده و مارگارین ) کاهش یا از بین ببرید.

از خوردن نوشیدنی ها مانند ( قهوه، الکل و نوشابه های گازدار ) که ممکن است لایه پوشاننده معده را تحریک و یا تولید اسید را افزایش دهد اجتناب کنید.

روزانه 6 -  لیوان آب بنوشید.

30 دقیقه ورزش در روز برای 5 روز در هفته داشته باشید.

حساسیت های غذایی را شناسایی و از بین ببرید.

مکمل هایی که ممکن است برای سلامت دستگاه گوارش ( ورم معده ) مفید باشند.

مولتی ویتامین های روزانه که شامل ( ویتامین های آنتی اکسیدان ( A, C, E, B ) و مواد معدنی منیزیم، کلسیم، روی و سلنیوم باشد مصرف کنید.

اسید چرب امگا 3 مانند ( روغن ماهی 1- 2 کپسول روزانه  یا 1 قاشق سوپ خوری روغن ماهی سه بار در روز ) ممکن است سبب کاهش التهاب معده شود روغن ماهی ممکن است خطر خونریزی معده را افزایش دهد اگر شما آسپیرین یا داروی ضد انعقاد مصرف می کنید قبل از مصرف روغن ماهی با پزشکتان در میان بگذارید.

مکمل پروبیوتیک حاوی ( لاکتوباسیلوس اسیدوس ) ممکن است به سرکوب عفونت هلیکوباکترپیلوری کمک کند و به حفظ تعادل بین باکتری های خوب و مضر در دستگاه گوارش کمک کند افرادی که بدنشان ضعیف شده است یا در حال مصرف داروهای سرکوبگر ایمنی هستند پروبیوتیک ها تحت نظر مستقیم پزشک مصرف کنند.

گیاهان دارویی موثر در ورم معده

 بعضی تحقیقات نشان داده است که مصرف 400 میلی گرم گیاه کران بری ( Vaccinium macrocarpon ) دوبار در روز رشد H - پیلوری را در معده مهار می کند.

مصرف 1000 -2000 میلی گرم عصاره استاندارد کندر رومی ( Pistacia lenticus ) در روز  که یک درمان سنتی است. این تحقیق در آزمایشگاه موثر بوده است ولی در بدن انسان اثبات نشده است.

250 - 500 میلی گرم عصاره استاندارد شیرین بیان ( glycyrrhiza glabra ) سه بار در روز یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا خورده شود گلیسیریزین یک ماده شیمیایی موجود در شیرین بیان است که باعث عوارض جانبی و تداخلات دارویی می شود گلیسریزین شیرین بیان را می توان از آن جدا کرد و استفاده نمود

1 عدد قرص استاندارد شده از نعناع بیابانی ( Mentha piperita ) را 2 – 3 بار در روز مصرف کنید. که ممکن است به تسکین علائم زخم معده کمک کند هر قرص حااوی ./2 میلی گرم روغن نعناع است برای جلوگیری از سوزش معده قرص پوشش دار آن را استفاده کنید