اگر فردی که ضدآفتاب نزده در برابر آفتاب قرار گیرد، تقریبا بعداز ۲۰ دقیقه دچار آفتاب سوختگی در ناحیهای میشود که آفتاب به آن تابیده. حال اگر همین فرد ضدآفتابی با ۱۵ SPF بزند، ۱۵*۲۰ دقیقه طول خواهد کشید، تا دچار همان میزان آفتاب سوختگی شود. به عبارت دیگر ضدآفتابی با ۱۵ SPF، مانع رسیدن ۹۲ درصد از اشعههای مضر به پوست میشود.
ضدآفتاب ها چگونه عمل می کنند؟
ضدآفتابها به ۲ شکل عمل میکنند. یک نوع آنها مسدود کننده هستند، یعنی لایه نازکی روی پوست تشکیل میدهند که مانع رسیدن اشعه آفتاب به پوست میشود. این نوع از ضدآفتاب ها اثر بسیار خوبی برای محافظت در برابر اشعه ماوراء بنفش A و B دارند ولی ممکن است به علت تغییر رنگ ظاهری که روی پوست ایجاد میکنند، از نظر زیبایی، برای افراد قابل قبول نباشند.
مکانیسم دیگر عملکرد ضدآفتابها، مکانیسم جذبی است. در این روش ضدآفتاب، با جذب اشعههای مضر مانع رسیدن آنها به پوست میشود. در اغلب موارد ضدآفتابهای موجود در بازار حاوی ترکیبی از مواد هستند و با استفاده از هر دو مکانیسم فوق از پوست شما در برابر آفتاب محافظت میکنند.
آیا استفاده از ضد آفتاب در هوای ابری لازم است؟
استفاده از ضد آفتاب در هوای ابری ضروری است و در هوای ابری هم حتما باید ضدآفتاب زد چون ابرها نمیتوانند اشعه مضر ماوراء بنفش را جذب کنند و تقریبا در هوای ابری ۸۰ درصد این اشعه به پوست میرسد.
علاوه بر این چون در هوای ابری گرما و نور شدید آفتاب که میتواند باعث شود افراد به محیطهای سربسته و سایه بروند وجود ندارد، در نتیجه احتمال این که اشعه ماوراءبنفش بیشتری به آنها برسد افزایش مییابد. چون این اشعه قابل رویت نیست. پس مثل روزهای آفتابی حتی دقیقتر از آن باید در روزهای ابری هم ضدآفتاب زد.
درجه SPF در کرمهای ضد آفتاب چیست؟
مواد تشکیل دهنده کرمهای ضد آفتاب به دو روش از پوست محافظت میکنند، آنها یا اشعه ماورای بنفش UV خورشید را جذب و راه عبور آنرا مسدود کرده یا اینکه اشعه UV را منعکس و متفرق میکنند. کرمهای ضد آفتاب بر اساس میزان توانایی آنها در جذب و دفع اشعه UV درجه بندی میشوند که Sun Protection Factor یا SPF نام دارد. درجه SPF (مانند SPF15 یا SPF20) نشان دهنده این امر هستند که مصرف کننده آن قبل از اینکه دچار آفتاب سوختگی بشود، تا چه حد میتواند زیر نور آفتاب بماند.
برای مثال شما میتوانید بدون استفاده از کرم ضد آفتاب 10 دقیقه زیر نور خورشید باقی بمانید و احساس سوختگی نکنید. هنگامی که از کرم ضد آفتاب استفاده میکنید میتوانید زمان 10 دقیقه را ضرب در میزان SPF کرم کنید و به مقدار زمان به دست آمده زیر آفتاب بمانید. اگر SPF کرم شما 15 باشد، شما 150 دقیقه یا 2 ساعت و نیم میتوانید در آفتاب بمانید. اگر پس از مدتی مجددا از کرم استفاده کنید، میزان محافظت آن بیشتر میشود اما، در مقدار زمان ایمن آن تاثیری ندارد.
چگونه کرم ضد آفتاب با SPF مناسب را انتخاب کنیم؟
بهترین کرم ضدآفتاب، آن است که برای نوع پوست شما ایمنی کافی به وجود بیاورد. جدول زیر میتواند در تصمیم گیری به شما کمک کند. توجه کنید که مشورت با پزشک در انتخاب کرم ضدآفتاب مناسب توصیه میشود، به خصوص اگر شما از داروهایی که حساسیت به نور را افزایش میدهند استفاده میکنید یا پوست بسیار حساسی دارید، مشورت با پزشک ضروری است.
نوع پوست: I
رنگ چهره و مو: بلوند بور، پوست بسیار روشنی که در حالت عادی سفید است. چشمان آبی،کک مک
عکس العمل پوست:بسیار کم برنزه میشود یا اصلا رنگ نمی گیرد و به سرعت دچار سوختگی دردناک میشود
SPF: 30 - 50
__________________________________________________ ________________________________
نوع پوست: II
رنگ چهره و مو: بلوند، قهوه ای روشن یا سرخ مو، پوست در حالت عادی سفید است
عکس العمل پوست: به مقدار کم برنزه میشود و پوست می اندازد و به سرعت دچار سوختگی دردناک میشود
SPF: 30 - 50
__________________________________________________ ________________________________
نوع پوست: III
رنگ چهره و مو: نژاد آسیای میانه یا هند و اروپایی، پوست در حالت عادی سفید است
عکس العمل پوست: در حد معمول برنزه میشود و سوختگی متوسطی دارد
SPF: 15 - 20
__________________________________________________ _________________________________
نوع پوست: IV
رنگ چهره و مو: رنگ معتدل، معمولا با چشم و موی تیره، پوست در حالت عادی سفید یا قهوه ای بسیار روشن است
عکس العمل پوست: به راحتی رنگ میگیرد و حداقل میزان سوختگی را دارد
SPF: 6 - 15
__________________________________________________ ___________________________________
نوع پوست: V
رنگ چهره و مو: تیره،پوست در حالت عادی قهوه ای است
عکس العمل پوست: به راحتی رنگ میگیرد و به ندرت دچار سوختگی میشود
SPF: 2 - 10
__________________________________________________ __________________________________
نوع پوست: VI
رنگ چهره و مو: بسیار تیره، پوست در حالت عادی سیاه است
عکس العمل پوست: بسیار تیره تر میشود و هرگز دچار سوختگی نمیشود
SPF: 2 - 10
اما یک نکته را اضافه کنم که علیرغم فرمولها و حساب کتابهای فراوان باز هم بهتر است ضد آفتابها را هر 2 ساعت تجدید کنید چرا که عوامل مختلفی باعث کاهش خود ترکیب از روی پوست می شود .
اما مهمترین اثر ضد آفتابها نه بخاطر زیبایی که بخاطر جلوگیری از اثر اشعه UV بروی پوست است که از مهمترین و اصلی ترین عوامل سرطان پوست به شمار می رود .
مواد تشکیل دهنده کرمهای ضد آفتاب به دو روش از پوست محافظت میکنند، آنها یا اشعه ماورای بنفش UV خورشید را جذب و راه عبور آنرا مسدود کرده یا اینکه اشعه UV را منعکس و متفرق میکنند. کرمهای ضد آفتاب بر اساس میزان توانایی آنها در جذب و دفع اشعه UV درجه بندی میشوند که Sun Protection Factor یا SPF نام دارد. درجه SPF (مانند SPF15 یا SPF20) نشان دهنده این امر هستند که مصرف کننده آن قبل از اینکه دچار آفتاب سوختگی بشود، تا چه حد میتواند زیر نور آفتاب بماند.
برای مثال شما میتوانید بدون استفاده از کرم ضد آفتاب 10 دقیقه زیر نور خورشید باقی بمانید و احساس سوختگی نکنید. هنگامی که از کرم ضد آفتاب استفاده میکنید میتوانید زمان 10 دقیقه را ضرب در میزان SPF کرم کنید و به مقدار زمان به دست آمده زیر آفتاب بمانید. اگر SPF کرم شما 15 باشد، شما 150 دقیقه یا 2 ساعت و نیم میتوانید در آفتاب بمانید. اگر پس از مدتی مجددا از کرم استفاده کنید، میزان محافظت آن بیشتر میشود اما، در مقدار زمان ایمن آن تاثیری ندارد
مواد تشکیل دهنده کرمهای ضد آفتاب به دو روش از پوست محافظت میکنند، آنها یا اشعه ماورای بنفش UV خورشید را جذب و راه عبور آنرا مسدود کرده یا اینکه اشعه UV را منعکس و متفرق میکنند. کرمهای ضد آفتاب بر اساس میزان توانایی آنها در جذب و دفع اشعه UV درجه بندی میشوند که Sun Protection Factor یا SPF نام دارد. درجه SPF (مانند SPF15 یا SPF20) نشان دهنده این امر هستند که مصرف کننده آن قبل از اینکه دچار آفتاب سوختگی بشود، تا چه حد میتواند زیر نور آفتاب بماند.
برای مثال شما میتوانید بدون استفاده از کرم ضد آفتاب 10 دقیقه زیر نور خورشید باقی بمانید و احساس سوختگی نکنید. هنگامی که از کرم ضد آفتاب استفاده میکنید میتوانید زمان 10 دقیقه را ضرب در میزان SPF کرم کنید و به مقدار زمان به دست آمده زیر آفتاب بمانید. اگر SPF کرم شما 15 باشد، شما 150 دقیقه یا 2 ساعت و نیم میتوانید در آفتاب بمانید. اگر پس از مدتی مجددا از کرم استفاده کنید، میزان محافظت آن بیشتر میشود اما، در مقدار زمان ایمن آن تاثیری ندارد
بهترین کرم ضدآفتاب، آن است که برای نوع پوست شما ایمنی کافی به وجود بیاورد. جدول زیر میتواند در تصمیم گیری به شما کمک کند. توجه کنید که مشورت با پزشک در انتخاب کرم ضدآفتاب مناسب توصیه میشود، به خصوص اگر شما از داروهایی که حساسیت به نور را افزایش میدهند استفاده میکنید یا پوست بسیار حساسی دارید، مشورت با پزشک ضروری است.
نوع پوست رنگ چهره و مو عکس العمل پوست :
I بلوند بور، پوست بسیار روشنی که در حالت عادی سفید است. چشمان آبی،کک مک بسیار کم برنزه میشود یا اصلا رنگ نمی گیرد و به سرعت دچار سوختگی دردناک میشود. 30spf= - 50
II بلوند، قهوه ای روشن یا سرخ مو، پوست در حالت عادی سفید است. به مقدار کم برنزه میشود و پوست می اندازد و به سرعت دچار سوختگی دردناک میشود. spf=30 - 50
III نژاد آسیای میانه یا هند و اروپایی، پوست در حالت عادی سفید است. در حد معمول برنزه میشود و سوختگی متوسطی دارد. spf=15 - 20
IV رنگ معتدل، معمولا با چشم و موی تیره، پوست در حالت عادی سفید یا قهوه ای بسیار روشن است. به راحتی رنگ میگیرد و حداقل میزان سوختگی را دارد.spf= 6 - 15
V تیره،پوست در حالت عادی قهوه ای است. به راحتی رنگ میگیرد و به ندرت دچار سوختگی میشود. spf=2 - 10
VI بسیار تیره، پوست در حالت عادی سیاه است. بسیار تیره تر میشود و هرگز دچار سوختگی نمیشود. spf=2-10
چگونه
1
نور خورشید منبع اصلی تولید نور و گرما برای زمین به شمار می رود و فواید زیادی برای ما انسان ها دارد به طوری که در مناطقی که میزان تابش نور خورشید کمتر است، وجود بیماری ها بیشتر هستند.
امواج تابشی نور خورشید که به سمت زمین می تابند به دو دسته ی مرئی و نامرئی تقسیم می شوند. اثرات گرمایی خورشید مربوط به امواج مرئی آن به نام مادون قرمز بوده و امواج ماوراءبنفش آن که امواج نامرئی هستند، به سه نوع اشعه A و B و C تقسیم بندی می گردند.
2
اشعه ی ماوراءبنفش خورشید منبع اصلی ایجاد ویتامین D در بدن انسان است. این ویتامین برای استحکام استخوان ها، تقویت عضلات و همچنین بالا بردن عملکرد سیستم ایمنی بدن ما لازم است. ویتامین D همچنین تأثیر بسیاری در افزایش توان مبارزه ی بدن با بروز و رشد تومورهای سرطانی را دارد.
3
اشعه ی ماوراء بنفش نوع C خطرناک ترین اشعه ی خورشید است که کوتاهترین طول موج را دارد و خوشبختانه این اشعه توسط لایه ی ازون جذب شده و به زمین نمی رسد. به همین دلیل است که حفاظت لایه ی ازون اهمیت فراوانی برای سلامت انسانها دارد. اما دو اشعه دیگر یعنی اشعه ماوراءبنفش UVA و اشعه ماوراءبنفش UVB به سطح زمین می رسند.
4
UVA قسمتی از اشعه ی ماوراءبنفش است که قابلیت نفوذ در پوست تا لایه ی درم را داشته و سبب اکسیده شدن کلاژن و تخریب این بافت می شود. به همین دلیل اشعه ی UVA آفتاب را اشعه ی پیر کننده نیز می گویند.
UVB تنها قابلیت نفوذ در لایه ی اپیدرم پوست را داشته و سبب می شود سلولهایی به نام ملانوسیت در پوست که مولد رنگ قهوه ای به نام ملانین هستند تحریک شوند. وقتی ملانوسیت ها تحریک می شوند رنگدانه ی بیشتری را تولید می نمایند که این در حقیقت یک واکنش طبیعی و دفاعی بدن برای جذب هر چه بیشتر مضرات اشعه ی خورشید و ممانعت از نفوذ آن به لایه های درونی می باشد (عملکردی مانند چتر) لیکن در نهایت سبب تیرگی و برنزه شدن پوست نیز می شود.
5
ملانینها به میزان محدودی می توانند از پوست محافظت نمایند و اگر فرد مدت زیادی در معرض نور آفتاب قرار گیرد، دچار عوارضی از جمله آفتاب سوختگی، سرطان پوست، آسیب چشمها و ضعف دستگاه ایمنی بدن در مقابله با بیماری ها می شود.
6
چگونه از ضدآفتاب مناسب استفاده نماییم
هر فرد بسته به نوع پوست، رنگ چهره، موها و عکس العمل پوست باید از SPF مناسب برای پوستش استفاده نماید که از قرار زیر است.
الف – پوست بسیار روشن که در حالت عادی سفید است و دارای کک و مک، چشمان آبی و موهای بلوند بور
در مقابل آفتاب برنزه نمی شوند و به سرعت دچار سوختگی دردناک می گردند؛ باید از، SPF 30 تا SPF 50 استفاده نمایند.
ب – پوست در حالت عادی سفید و رنگ موها بلوند، قهوه ای روشن یا سرخ که در مقابل آفتاب کمی برنزه شده و پوست می اندازند و به سرعت دچار سوختگی دردناک می شوند؛ باید از، SPF 30 تا SPF 50 استفاده کنند.
ج – نژاد آسیای میانه یا هند که رنگ پوست نسبتا روشن، چشم های قهوه ای روشن و نیز موهای قهوه ای روشن دارند، در مقابل آفتاب در حد معمول برنزه میشوند و سوختگی متوسطی دارند باید از، SPF 15 تا SPF 20 استفاده کنند.
د – افرادی که رنگ پوست معتدل (سبزه) دارند و پوستشان در حالت عادی سفید یا قهوه ای بسیار روشن است و رنگ چشم و موهایشان تیره است حداقل میزان سوختگی را در آفتاب دارند زیرا به راحتی برنزه می شوند؛ باید از، SPF 6 تا SPF 15 بهره برند.
ه – برای افراد با رنگ موی تیره و پوست قهوه ای (دورگه ها) به ندرت دچار سوختگی شده و رنگ پوستشان برنزه است؛ SPF 2 تا SPF 10 مناسب می باشد.
و –SPF 2 تا SPF 10 همچنین برای سیاهپوستان که هرگز دچار سوختگی نمی شوند مناسب است.
7
توصیه های حفاظتی در برابر اشعه های آفتاب
- درصد بسیار بالایی از اشعه مضر خورشید در فاصله زمانی بین 10 صبح تا 4 بعدازظهر به زمین می تابد. پس بهتر است در این ساعت ها از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب خودداری نموده یا نهایت محافظت را از پوست خود به عمل آورید.
- هنگامی که در معرض اشعه مستقیم آفتاب به خصوص در ارتفاعات هستید، حتما از کلاه، عینک و لباس مناسب استفاده نمایید.
- همیشه از فرآورده های ضدآفتاب متناسب با SPF لازم برای پوستتان استفاده نمایید.
8
درجه SPF در محصولات ضدآفتاب یعنی چه؟
مواد تشکیل دهنده ی فرآورده های ضدآفتاب، به دو روش از پوست محافظت می نمایند:
اشعه ی ماوراءبنفش UV را منعکس یا متفرق می کنند.
Sun Protection Factor یا همان SPF درجه و میزان توانایی کرم ضدآفتاب در جذب یا دفع اشعه ی ماوراءبنفش خورشید است. درجه SPF روی محصول، نشان دهنده ی این مهم است که مصرف کننده آن تا چه حد می تواند زیر تابش آفتاب بماند قبل از انکه دچار آفتاب سوختگی شود. برای مثال اگر فردی قادر است بدون استفاده از ضد آفتاب 10 دقیقه زیر نور خورشید بماند و دچار آفتاب سوختگی نشود، اینک با مصرف یک ضدآفتاب می تواند مدت زمانی را معادل مضرب 10 در درجه SPF مندرج روی محصول ضدآفتاب زیر نور خوشید بماند و دچار آفتاب سوختگی نشود. مثلا با SPF 20 این فرد می تواند 200 دقیقه زیر نور خورشید بماند.
این که هر شخص بدون استفاده از فرآورده های ضدآفتاب تا چه حد می تواند زیر نور خورشید بماند، بستگی به فنوتیپ آن فرد دارد؛ هر چه فنوتیپ یا نوع پوست یک فرد تیره تر باشد به محصول با عیار محافظتی پایینتری نیاز دارد. همان طور که اشاره شد انسان ها از نظر فنوتیپ پوستی به 6 گروه تقسیم می گردند؛ که مشخصات و SPF لازم برای محافظت از آنها را در شماره ی آورده ایم.
9
SPF مناسب برای یک فرآورده ی ضدآفتاب چیست؟
باید در نظر داشته باشید که SPF بالاتر در یک محصول ضدآفتاب به معنای قوی تر بودن آن ضدآفتاب به همان نسبت نیست. مثلا ضدآفتابی با SPF=90 –شش برابر قویتر از ضدآفتابی با SPF=15 نیست، بلکه تفاوت محافظتی این دو تنها در حدود 2 درصد است که قابل چشمپوشی است. افزایش SPF یک ضدآفتاب نشان دهنده ی تکرار دفعات کمتر برای تجدید مصرف ضدآفتاب می باشد. البته هر چه SPF یک ضدآفتاب بیشتر باشد، به منزله ی آن است که مواد فیزیکی و شیمیایی بیشتری به آناضافه شده و باید سود و زیان ان افزایش را در نظر گرفت. به طور معمول با توجه به فنوتیپ اکثر افراد در کشور ما مناسبترین ضدآفتاب با SPF 25 تا 30 می باشد. اما چنانچه فردی دچار بیماری لوپوس یا پورفیر (حساسیت شدید به نور آفتاب) است و یا پوست بسیار روشنی دارد، استفاده از محصولات ضدآفتاب با SPF بالاتر از 50 توصیه می شود.
10
چه موقع و چگونه باید ضدآفتاب بزنیم؟
بهتر است 20 تا 30 دقیقه قبل از اینکه در معرض آفتاب قرار بگیرید، کرم ضدآفتاب را روی پوست خود بمالید و بر اساس SPF ضدآفتاب بعد از 2 تا4 ساعت آن را تجدید نمایید. ضخامت کرم روی پوست نیز بسیار مهم است و تقریبا باید در هر سانتی متر مربع پوست حدود 2 میلی گرم ضدآفتاب استفاده شود. اگر بعد از 2 تا 3 ماه در حالی که هر روز ضدآفتاب مصرف می کنید ضدآفتابتان تمام نشده به این معنی است که ضخامت کرم در حد مناسب نبوده است.
با وجود اینکه وجود SPF در کرمها و مدادهای آرایشی نقش محافظتی دارند، اما این محافظت برای جلوگیری از اشعه مضر آفتاب کافی نیست و استفاده از ضدآفتاب نیم ساعت قبل از آرایش کردن ضروری است. امروزه با استفاده از تکنولوژی نانو فرآورده های ضدآفتابی دارای قدرت بیشتر و عوارض کمتر تولید می شوند.
.
نکات و هشدارها
مصرف ضدآفتاب در زنان باردار و کودکان زیر 12 سال توصیه نمی شود و بهتر است این افراد از لوازم محافظتی دیگر مانند کلاه یا لباس مناسب بهره بگیرند.
کرمپودر، پنکک و حتي کرم ضد آفتاب را به سمت بالا روي پوستت ماساژ بده، پوستت شل نشود» و يا «کرم ضدآفتاب با SPF بالاتر بخريد خيلي بهتر است». اين باورهايي است که خيليها دارند، ولي دکتر طباطبايي، متخصص پوست و مو و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران نظر ديگري دارند. با ما همراه باشيد تا باورهاي غلط استفاده از کرمها را از پوست و ذهنتان بشوييد.
آقاي دکتر، ميگويند کرمهاي آرايشي (کرمپودر و پنکک) و ضدآفتاب را بايد چرخشي روي پوست ماليد تا پوست چروک نخورد. درست است؟
روش ماليدن اين کرمها به هيچ وجه مهم نيست و نقشي در افتادگي و چروک خوردن پوست ندارد. دو تا سه دقيقه ماساژ دادن کافي است و در هر جهتي که راحتتر هستيد، کرمها را روي پوستتان بماليد. چروک شدن پوست در اثر تخريب الياف کلاژن و الاستيک موجود در بافت پيوندي پوست رخ ميدهد که علتش بالا رفتن سن ، تاثير ژنها، تغذيه ، بيماريها و آفتاب است. کساني که زياد زير نور آفتاب ميروند تا برنزه شوند، در ميانسالي پوستي چروک خورده و افتاده خواهند داشت.
روش ماساژ دادن کرم پودر که مهم نبود، آيا SPF(عامل حفاظتي در برابر آفتاب) اين کرمهاي آرايشي کافي است و ديگر نيازي به ضدآفتاب نيست؟
اگر شما از کرم ضدآفتاب، به طور اصولي و درست استفاده کنيد و سپس روي آن کرم آرايشي بماليد، مانعي ندارد و کرم آرايشي اثر کرم ضدآفتاب را کاهش نميدهد. ولي در روي جعبه بعضي از اين کرمپودرها و پنککها نوشته شده که داراي(Sun Protection Factor)SPF مشخصي هستند. خانمها بايد بدانند که SPF اين لوازم آرايشي از پوست در برابر نور خورشيد محفاظت نميکند. لذا در زير اين کرمهاي آرايشي حتما کرم ضدآفتاب را استفاده کنيد.
چه موقع بايد کرم ضدآفتاب را بزنيم؟
حدود 20 دقيقه تا 30 دقيقه قبل از اينکه در معرض آفتاب قرار بگيريد، بايد کرم ضدآفتاب را روي پوست بماليد، زيرا در اين فاصله زماني، کرم جذب پوست شده و ميتواند سلولهاي پوست را از آثار زيانبار نور خورشيد محافظت کند.
نکته ديگر اين است که اگر شما کرم ضدآفتاب را روي صورت و بدنتان بماليد و بلافاصله داخل آب دريا يا استخر شويد و يا روي شنهاي ساحل يا در کنار استخر دراز بکشيد، کرم ضدآفتاب از روي پوست شما پاک خواهد شد و ديگر اثر حفاظتي نخواهد داشت، بنابراين نيم ساعت پس از ماليدن کرم ضدآفتاب، وارد آب شويد تا به طور کامل جذب پوستتان شده باشد.
چند ساعت يک بار آن را تجديد کنيم؟
اگر کرم ضدآفتاب را به پوستتان بماليد و روانه کار روزانه شويد، بايد هر 3 يا 4 ساعت يک بار آن را تجديد کنيد، ولي با شنا کردن در آب استخر يا دريا، اين کرمها در عرض يک ساعت کمکم اثر خود را از دست ميدهند و پس از 80 دقيقه ديگر اثري از ضدآفتاب باقي نخواهد ماند. بنابراين اگر کرم ضدآفتاب را به پوستتان ميماليد و وارد استخر يا دريا ميشويد، بايد هر يک ساعت يک بار آن را تکرار کنيد.
با اين حساب نبايد در استفاده از کرم ضدآفتاب صرفهجويي کرد، اينطور نيست؟
بعضيها در اين مورد صرفهجويي ميکنند که به ضرر سلامت پوستشان تمام ميشود. کرم ضدآفتاب را يک بار صبح ميزنند و تا غروب آفتاب آن را تجديد نميکنند، و يا در ضخامت آن صرفهجويي ميکنند. بيشتر مردم نميدانند کرم ضدآفتاب را بايد با چه ضخامتي استفاده کنند.
چه ضخامتي؟
بايد در هر سانتيمتر مربع پوست، 2 ميليگرم کرم ضدآفتاب ماليده شود تا اثر خود را در حفاظت از پوست، به بهترين شکل ممکن نشان دهد. مطالعات نشان ميدهد که بيشتر افراد نصف اين مقدار و يا حتي کمتر از آن را استفاده ميکنند.
وقتي براي بعضي از افراد يک قوطي 30 تا 40 گرمي کرم ضدآفتاب را تجويز ميکنيم، پس از 3 تا 4 ماه ميآيند و ميگويند هنوز نصف قوطي باقي است، که نشان مي دهد کرم ضدآفتاب را به ميزان کافي در طول روز استفاده نکرده اند، چون يا آن را نازک روي پوست ماليدهاند و يا فواصل زماني ماليدن کرم ضدآفتاب خيلي طولاني بوده است.
چه SPF بخريم؟ هر چه اين عدد بالاتر باشد، بهتر است، نه؟
SPF که نشان دهنده ميزان حفاظت پوست در برابر نور خورشيد است، آن طور که خيليها تصور ميکنند، درصدي نيست. براي مثال، اگر روي جعبه يک کرم ضدآفتاب نوشته شده SPF آن 30 است، به اين معنا نيست که 30 درصد از پوست شما در برابر نور خورشيد حفاظت ميکند. اگر بخواهيد از روي SPF يک کرم ضدآفتاب بدانيد چقدر اثر حفاظتي در برابر نور خورشيد دارد، فرمول سادهاي براي آن وجود دارد.
اين فرمول چيست؟
عدد 100 را بر SPF کرم ضدآفتاب که روي جعبه نوشته شده است، تقسيم کنيد. عدد حاصل را از عدد 100 کم کنيد. عدد باقيمانده نشان دهنده درصد حفاظت پوست به وسيله آن کرم ضدآفتاب است. براي مثال، کرم ضدآفتابي که SPF 25 دارد، 96 درصد از پوست در برابر نور خورشيد حفاظت ميکند. حال اگر اين محاسبه را درباره کرم ضدآفتابي با SPF 100 انجام دهيد، خواهيد ديد که 99 درصد از پوست در برابر نور خورشيد حفاظت ميکند. بنابراين کرم ضدآفتاب با SPF 100 تفاوت چنداني با کرم ضدآفتاب با SPF 25 در حفاظت از پوست ندارد و اين چند درصد قابل چشمپوشي است.
پس کرمهاي ضدآفتاب با SPF بالا را کنار بگذاريم و در آغاز تابستان به پزشک فشار نياوريم که SPF کرم را بالاتر ببرد؟
دقيقا. کارخانههاي سازنده، براي افزايش SPF يک کرم ضدآفتاب، بايد درصد چربي آن را بالا ببرند تا مواد شيميايي زيادي را وارد آن کنند. بنابراين کرمهاي ضدآفتاب با SPF بالا، خيلي چرب هستند و ميتوانند عوارضي را ايجاد کنند.
توصيه ما اين است که اگر به داروخانه ميرويد تا کرم ضدآفتاب بخريد، SPF 30 را انتخاب کنيد. کرم ضدآفتاب با SPF 30 بهترين کرم ضدآفتاب براي استفاده روزانه افراد عادي است.
کرمهاي ضدآفتاب با SPF 50 و 70 و بالاتر، فقط براي کساني که بيماري پوستي دارند، توسط پزشک تجويز مي شوند، مانند کساني که به نور آفتاب حساساند و يا سرطان پوست دارند. چون همان چند درصد اضافه ي حفاظت از پوست براي اين بيماران مهم است.
آفتاب سوختگي
کودکان چطور؟
خيليها کرم ضدآفتاب را براي کودکان استفاده نميکنند، ولي مطالعات نشان ميدهد که بيش از 50 درصد عوارض نور آفتاب که در بزرگسالي سبب ابتلاي افراد به سرطان پوست شده است، پيش از 18 تا 20 سالگي به پوست تابيده شده است. بنابراين اگر کودکان را به استخر يا اسکي ميبريد، به پوستش کرم ضدآفتاب بماليد.
براي کودکان کرم ضدآفتاب مناسبشان را بخريد. بهتر است ضدآفتاب آنها چرب و رنگي نباشد و از انواع مينرال استفاده کنيد و انواع شيميايي را که براي بزرگسالان استفاده ميشود، براي کودکان استفاده نکنيد.
آقاي دکتر، کرم ضدآفتاب بهتر از پوست محافظت ميکند يا يک روسري و يا کلاه لبهدار مناسب؟
شک نکنيد که لباسها و پوششهاي فيزيکي خيلي بهتر از پوست در برابر نور خورشيد حفاظت ميکند تا کرم ضدآفتاب، چون اجازه نميدهند نور خورشيد به پوست بتابد. بنابراين کلاه لبهدار مناسب، روسري مناسب، لباس مناسب و يا سايبان در کنار دريا و استخر بهترين حفاظت را در برابر نور خورشيد دارند، ولي اگر کسي صياد، ملوان، کشاورز، کارگر و مهندس ساختمان است و نميتواند در طول روز صورتش را در برابر نور خورشيد حفاظت کند، بايد کرم ضدآفتاب را روي پوست صورتش بمالد. همينطور خانمهايي که پوشيدن کلاه لبهدار در خيابان را مناسب نميدانند، بايد از کرم ضدآفتاب استفاده کنند. ولي بايد بدانيد هيچ کرم ضدآفتابي نميتواند جانشين پوششهاي مناسب شود.
اکنون در کشورهاي غربي لباسهايي به بازار آمدهاند که روي آن علاوه بر درصد نايلون، نخ و ...، درصد SPF را مينويسند که نشان ميدهد پارچه اين لباس چقدر از پوست در برابر نور خورشيد حفاظت ميکند.
اگر از نظر مالي براي شما دشوار است که براي تمام اعضاي خانواده کرم ضدآفتاب بخريد، به جاي آن از پوششهاي مناسب استفاده کنيد.
مقداری نور خورشید برای سلامت بدن ما لازم است. اما قرار گرفتن طولانی مدت در مقابل اشعه آفتاب برای پوست بدن مضر است. ما از کرم ضدآفتاب تنها به دلیل جلوگیری از تغییر رنگ پوستمان استفاده نمیکنیم و دلیل اصلی این کارمان محافظت از پوست در برابر اشعه های مضر نور خورشید است. استفاده از کرم های ضدآفتاب با SPF بالا این روزها بسیار متداول شده است. اما چیزهایی هست که باید در مورد این کرم ها بدانید.آفتاب، اشعه، خورشید، تابش، نور
1. هر چه بیشتر بهتر، در مورد کرم ضدآفتاب مصداق ندارد
SPF بالاتر الزاما به معنای محافظت بیشتر نیست. در نور خورشید دو اشعه مضر برای پوست وجود دارد، UVA و .UVBکرم های ضد آفتاب فارغ از اینکه تا چه میزان SPFشان بالا باشد تنها در مقابل UVB از پوست محافظت می نمایند و در مقابل UVA تاثیری ندارند.
2. عدد SPF با میزان محافظت کرم در برابر اشعه آفتاب متناسب نیست
تمامی متخصیصین پوست سراسر دنیا در یک مورد با هم توافق دارند و آن اینست که عدد SPF کرم های ضدآفتاب تنها یک حقه تبلیغاتی است و کرم هایی با SPF 15 تا 45 به یک میزان از پوست محافظت می کنند و عدد بالاتر از این تنها یک شوخی است و این عدد هیچ تاثیری بر میزان محافظت کرم در مقابل اشعه خورشید ندارد.
3. مهم نیست SPF کرم ضد آفتابتان چقدر است باید آن را به صورت مداوم تمدید نمایید
وقتی در یک روز آفتابی بیرون از خانه هستید، مثلا در ساحل یا کوهستان، کاملا در معرض اشعه های مضر خورشید قرار می گیرید، در اینصورت باید هر دو ساعت یک بار برای محافظت در مقابل این اشعه ها کرم ضد آفتابتان را تمدید نمایید. اما عده زیادی فکر می کنند چون از کرم ضد آفتاب با SPF بالا استفاده کرده اند دیگر نیازی به استفاده مجدد از آن ندارند و نتیجتا دچار آفتاب سوختگی و آسیب دیدگیهای پوستی می گردند.
4. کرم ضد آفتاب به تنهایی نمی تواند محافظ کاملی باشد
کرم ضد آفتاب به تنهایی نمی تواند شما را کاملا در مقابل اشعه های مضر آفتاب محافظت کند، لازم است از کلاه و عینک آفتابی نیز استفاده کنید و برای هیدراته کردن پوست بدن، آب یا آبمیوه بیشتری بنوشید. کم آب شدن پوست بدن می تواند باعث خشکی پوست و مشکلات دیگری در سلامت بدن شود. کرم ضد آفتاب با SPF بالا نمی تواند در این مورد محافظتی انجام دهد.
5. SPF بیشتر، مواد شیمیایی بیشتر
مواد شیمیایی زیاد موجود در کرم ضد آفتاب می تواند بیشتر از اثر اشعه های مضر آفتاب به پوست شما آسیب برسانند. وجود مواد شیمیایی زیاد کرم می تواند باعث آلرژی یا تحریک شدید همراه با خارش و سوزش پوست شود و در بدترین حالت روی هورمن های بدن تاثیر بگذارد.
از ساحل دریا لذت ببرید، برای شنا کردن یا کوه نوردی بیرون بروید اما میزان مناسبی کرم ضد آفتاب برای محافظت از پوستتان همراه داشته باشید و به خاطر بسپارید که کرم ضدآفتاب به تنهایی برای محافظت از پوستتان کافی نیست.
20توصیه مهم در مورد ضد آفتاب ها
1) ضدآفتاب ها در ۹ شکل دارویی عرضه میشوند که عبارتند از: لوسیون، کرم، روغن، استیک، پماد، ژل، مایع، اسپری و پد. برای انتخاب نوع فرآورده نیز بهتر است حتما نظر پزشک یا داروساز را جویا شوید.
۲) همه ضدآفتابها یکسان نیستند. محصولی که انتخاب میکنید باید وسیعالطیف باشد و اس.پی.اف آن نیز کمتر از ۱۵ نباشد. ضدآفتابهای وسیعالطیف، هم در برابر پرتوهای فرابنفش نوع A و هم در برابر نوع B محافظت ایجاد میکنند.
۳) بعضی از ضدآفتابها دارای مواد معطر، رنگی، نگهدارنده یا دیگر اجزایی هستند که ممکن است برای بعضی افراد حساسیت پوستی ایجاد کند. چنانچه سابقه هر نوع حساسیت یا آلرژی (دارویی، فصلی، غذایی و...) را دارید، حتما قبل از استفاده از ضدآفتاب با پزشک خود مشورت کنید. برچسب و دفترچه راهنمای محصولات را حتما با دقت بخوانید. اگر پوستتان حساس است، ضدآفتابی بخرید که مواد حساسیتزای اینچنینی نداشته باشد یا به طور مشخص برای پوستهای حساس تهیه شده باشد.
۴) نوزادان زیر ۶ ماه نباید در معرض نور مستقیم قرار بگیرند و استفاده از ضدآفتاب برای آنها توصیه نمیشود چون احتمال بروز عوارض جانبی برای آنها بیشتر از دیگر گروههای سنی است. برای کودکان بالاتر از ۶ ماه نیز بهتر است از اصل پرهیز از مواجهه مستقیم یا کمترین مواجهه با نور خورشید پیروی شود. برای کودکان باید از ضدآفتابهای دارای اس.پی.اف حداقل ۱۵ استفاده شود. لوسیون بهترین نوع فرآورده دارویی برای این دسته است. باید از استفاده ضدآفتابهای الکلی برای کودکان پرهیز شود چون موجب بروز حساسیت میشود.
۵) بررسیها نشان داده سالمندانی که مدت زمان کمیدر معرض آفتاب قرار میگیرند و از ضدآفتاب نیز استفاده میکنند در خطر کمبود ویتامین D قرار میگیرند. اگرچه این یک اصل اثبات شده نیست اما بهتر است این گروه سنی در برنامه غذایی خود از غذاهای حاوی این ویتامین (شیر غنیشده و ماهی) بیشتر استفاده کنند. حتی در صورت صلاحدید پزشک استفاده از مکملهای دارویی ویتامین D نیز قابل استفاده است.
۶) اینکه آیا زنان باردار میتوانند از ضدآفتاب استفاده کنند یا نه، هنوز جای بحث دارد. تاکنون هیچگونه تحقیقی در رابطه با تاثیر ضدآفتاب بر سلامت جنین صورت نگرفته است، نه در انسان و نه در حیوان.
۷) در مورد تاثیر ضدآفتاب بر شیردهی نیز باید گفت که تا به حال هیچ گزارشی مبنی بر مشکلآفرینی ضدآفتاب در شیرخوارانی که مادرشان از این محصولات استفاده میکنند، عرضه نشده است.
۸) ضدآفتاب هم مثل هر ماده شیمیایی دیگر میتواند موجب تداخلات دارویی و دیگر مشکلات پزشکی شود. چنانچه از هر نوع داروی خاصی (تزریقی، خوراکی یا جلدی) استفاده میکنید، قبل از شروع به مصرف ضدآفتاب با پزشک خود مشورت کنید. چنانچه دچار مشکلات پوستی هستید، باید با نظر پزشک از ضدآفتاب استفاده کنید.
۹) کسانی که در ارتفاعات یا در برف، آب یا شنزار مشغول فعالیت هستند، بیشتر در معرض خطر پرتوهای فرابنفش قرار دارند. این افراد باید از ضدآفتابهای وسیعالطیف با اس.پ.اف ۱۵ یا بالاتر استفاده کنند. فعالیتهایی که با تعریق زیاد توام است موجب از بین رفتن سریعتر ضدآفتاب میشود. ضدآفتابی که این افراد استفاده میکنند باید نسبت به آب نیز مقاوم باشد.
۱۰) برای پوست خشک، لوسیون یا کرم ضدآفتاب مناسبتر است. اگر پوست چرب باشد، ضدآفتابهایی که ماده زمینهشان الکل یا ژل باشد توصیه میشود. هرگز برای پوستهای ملتهب یا دچار اگزما از انواع الکلی استفاده نکنید.
۱۱) ضدآفتاب باید به شکل یکنواخت و با ضخامت کافی روی تمام قسمتهایی که در معرض آفتاب هستند پخش شود. لب هم از این قاعده مستثنی نیست.
۱۲) ضدآفتاب نباید به هیچ میزان با چشم تماس پیدا کند.
۱۳) ضدآفتابهای حاوی اسید آمینوبنزوئیک، لیسادیمات، پادیمات و روکسادیمات باید یک ساعت قبل از خروج از منزل استفاده شوند. دیگر ضدآفتابها را باید نیم ساعت قبل روی بدن مالید. ضدآفتابهای مربوط به لب را باید ۴۵ دقیقه تا ۱ ساعت قبل به کار برد.
۱۴) ضدآفتاب باید هر دو ساعت یکبار تجدید شود، بهخصوص بعد از شنا و تعریق زیاد. ضدآفتاب مربوط به لب باید هر یک ساعت یکبار تجدید شود. بعد از خوردن و آشامیدن نیز باید ضدآفتاب لب را تجدید کرد.
۱۵) بعضی از ضدآفتابها حاوی الکل هستند و بهآسانی مشتعل میشوند. این نوع محصولات نباید در معرض گرما، شعله آتش یا سیگار روشن قرار بگیرند.
۱۶) چنانچه به دنبال استعمال ضدآفتاب دچار حساسیت یا بثورات پوستی شدید، مصرف آن را قطع کنید و با پزشک خود تماس بگیرید.
۱۷) مراقب باشید ضد آفتاب روی لباستان نریزد. بعضی از انواع ضدآفتاب موجب از بین رفتن رنگ لباس یا لک شدن آن میشوند.
۱۸) ضدآفتابی که میخرید باید حتما نسبت به آب مقاوم باشد. این نوع محصولات در برابر شستشو و تعریق زیاد، مقاومند. البته هیچ ضدآفتابی به طور کامل در برابر آب، مقاوم ـ یا به اصطلاح واترپروف ـ نیست و هر محصولی در تماس با آب کم یا زیاد از بین میرود.
۱۹) یادتان باشد شرکتهای سازنده اجازه ندارند روی محصولات خود از عبارات SUN BLOCK (بلوککننده نور خورشید) یا ALL DAY (تمام روز) استفاده کنند. چون هیچ ضدآفتابی نمیتواند در عمل تمام پرتوهای فرابنفش را بلوک کند و از طرف دیگر، هیچ ضدآفتابی نمیتواند تمام روز را در برابر نور خورشید دوام بیاورد.
۲۰) بسیاری از لوسیونها و روغنهایی که هنگام برنزه کردن مورد استفاده قرار میگیرند، حاوی مواد ضدآفتاب نیستند و حق ندارند روی محصول خود عبارت SUN SCREEN (ضدآفتاب) را قید کنند.
تمامی حقوق و امتیازات برای این سایت محفوظ بوده و هر گونه کپی برداری از آن با ذکر منبع مجاز خواهد بود.
دکتر حمید اکبری نور...
برچسب : آفتاب, نویسنده : 5dr-akbaria بازدید : 223